Pocztówki. Niewinne odbicia przeszłości Pocztówki. Niewinne odbicia przeszłości

Muzeum Miejskie w Żorach zaczęło kolekcjonować żorskie pocztówki w grudniu 2001 roku. Zakupiło wówczas w jednym z poznańskich antykwariatów dwie kartki pocztowe z ok. 1903 roku, przedstawiające północną i wschodnią pierzeję żorskiego Rynku. Należą one do jednych z najstarszych w zbiorze Działu Historii i Kultury Regionu. Od tamtej pory sukcesywnie kupowano kolejne egzemplarze, zasilając muzealną kolekcję unikatowych i wartościowych pocztówek.

Ze względu na zamieszczone na nich fotografie i informacje, stanowią cenne źródło historyczne, ilustrujące zmiany w architekturze miasta na przestrzeni lat, obyczaje a nawet modę. Początkowo rewers kart pocztowych zarezerwowany był wyłącznie na dane adresowe. Tekst pozdrowień można było zamieszczać tylko na awersie, w związku z czym fotografie zazwyczaj nie wypełniały całej strony. Wytyczne te zniesiono w pierwszych latach XX wieku, dzięki czemu kartkę można było opatrzyć większą fotografią, no i można się było bardziej rozpisać.

Do najstarszych pocztówek w zbiorach Muzeum należy również widokówka z końca XIX wieku, nadana 9 maja 1899 roku do niejakiego Franza Kraka z Berlina (opatrzona sygnaturą: MŻo/1480). Czarno-biała karta pocztowa w formacie poziomym przedstawia panoramę Żor. Zabudowa centrum miasta uwieczniona jest na niej z perspektywy pól otaczających śródmieście od strony południowo-zachodniej. Po lewej stronie widać zarys kościoła katolickiego. Biały fragment papieru poniżej zapisany jest korespondencją i dwuwersowym czerwonym nadrukiem: Gruss aus Sohrau O.S. W lewym dolnym rogu widnieje czerwony napis: 5315 Verlag von J. Herzig’s Nachf, F. Kubetzki, Sohrau O.S. Podobne panoramy miasta widnieją na dwóch innych kartach z początku XX wieku – wysłanej do Hildesheim 28 listopada 1901 roku (MŻo/1193) oraz nadanej 5 marca 1902 (MŻo/1192).

Ciekawą pod względem graficznym jest pocztówka z ok. 1900 roku o numerze inwentarzowym: MŻo/120. Podkolorowana widokówka, wykonana techniką druku, przedstawia zabudowania Rynku – fragment z perspektywy północno-wschodniego narożnika, z ratuszem po prawej stronie. Na czarnym tle, nad zdjęciem starego miasta, widnieją dwa zwoje papieru. Na jednym z nich siedzi dziewczynka w stroju z epoki. Jest to obraz symboliczny w formie fotomontażu, skomentowany przez stylizowany, rozmieszczony po obu stronach postaci, napis: Gruss aus Sohrau O/S. W górnej partii zdjęcia znajduje się napis: Ring mit Rathaus.

W 2005 roku staraniem drukarni Oldprint w Żorach, Towarzystwa Miłośników Miasta Żory i Muzeum Miejskiego ukazał się album pt.: „Żory światłem malowane. Historia miasta na kartach pocztowych z lat 1896-1945”. Wydanie albumu spowodowało znaczne zainteresowanie pocztówkami wśród mieszkańców miasta, co poskutkowało znacznym wzrostem cen kartek pocztowych w antykwariatach i na aukcjach internetowych, które wcześniej można było nabyć już za kwotę od 50 do 100 zł.

Pocztówki ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach – oglądaj TUTAJ

Czytaj też:

X Festiwal Fotografii PLENER: Żory na starych pocztówkach ze zbiorów Muzeum Miejskiego

18.09.2019 / zory24.pl

Z A P R A S Z A M Y na otwa­rcie wy­sta­wy: Żory na sta­ry­ch pocztówkach – ze zbiorów Mu­z­e­um Mie­j­skiego: 20 września (piątek), na godz. 13.00 do MU­Z­E­UM OGNIA (ul. Ka­to­wi­cka 3).

Wiedeń, Budapeszt, Berlin, Kopenhaga, Poznań, Kraków, ale też Rybnik, Skrzyszów, Gorzyce, Warszowice. Z życzeniami, pozdrowieniami z wakacji, z internatu, uzdrowiska, z wojska, przejazdem lub ot tak... po prostu. Do mamy, dzieci, kochanej żony, dziadków, znajomych. W czasie wojny, powstania, Plebiscytu i w błogim spokoju. Po polsku, niemiecku, czesku, węgiersku. Pociągiem, samochodem, samolotem, pocztą polową...

Pocztówki z wizerunkiem Żor wysyłane były chętnie i często, zaznaczając obecność miasta na mapie Europy i... Niemiec oraz Polski. Zachwycają dzisiaj tym co odległe, minione, nieodwracalne, będąc jednocześnie wyjątkowym źródłem informacji o życiu w tym małym śląskim mieście nawet sprzed ponad stu lat.

Wprowadzenie: Jacek Struczyk, Muzeum Miejskie w Żorach

Info. Fundacja Sztuka

Na zdjęciu: pocztówka z Żor, ze zbiorów Muzeum Miejskiego